حجت الاسلام دکتر مجید رضایی، کارشناس اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه مفید در گفتگو با قدس آنلاین با اشاره به وجود تجربه بانک های قرض الحسنه در اقتصاد ایران، اظهار داشت: در کشورما بانک هایی هستند که  از سپرده های قرض الحسنه خود به مردم وام داده و در ازای آن فقط کارمزد دریافت می کنند.

وی ادامه داد: نمی توانیم بگوییم تجربه قرض الحسنه در کشور ما موفق نبوده است، یا اصلا بانک ها چنین حساب هایی ندارند؛ چون بانک هایی هستند که هم سپرده گذاری قرض الحسنه داشته و هم بخشی از این سپرده ها را به صورت تسهیلات قرض الحسنه به مردم می دهند که اگر کارمزدهای دریافتی بابت این تسهیلات واقعی باشد، قاطبه علما نیز آن را می پذیرند.

این کارشناس بانکداری اسلامی با بیان اینکه ممکن است گفته شود از بانک های قرض الحسنه به اندازه کافی استقبال نشده، خاطرنشان کرد: علت اصلی این امر بالابودن تعداد متقاضیان قرض، هزینه های زیاد و تعداد معدود کسانی است که حاضر هستند پول خود را برای قرض الحسنه اختصاص دهند.

وی ادامه داد: کار بانک گردش پول از بخشی از جامعه به بخش دیگر آن است و حتی اگر افرادی باشند که به قرض دادن علاقمند بوده اما دارایی کمی داشته باشند، طبیعتا این کار امکان پذیر نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه مفید درخصوص تأسیس بانک قرض الحسنه توسط آستان قدس رضوی به طراحی و نحوه کارکرد بانک اشاره کرده و گفت: باید دید که این بانک با بانک های قبلی تفاوتی دارد یا نه؟ با این حال اگر تشویق و تأکید صورت گیرد و اعتماد سپرده گذاران جلب شود، افراد خیر وارد سرمایه گذاری می شوند و کار بانک رونق می گیرد.

وی با بیان اینکه قرض ظرفیت خاصی در فضای اقتصادی دارد، ادامه داد: بازار را نمی شود با قرض اداره کرد. خرید و فروش و معاملات سودآور است و نمی توان با تکیه بر قرض این بازار را حمایت کرد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در بخش جابه جایی مال در نظام بانکی، اگر این جابه جایی براساس قرض باشد، افراد محدودی حاضر می شوند پول خود را به صورت قرض در اختیار دیگران قرار دهند، با این حال همین سرمایه محدود در اختیار افراد محدودی قرار می گیرد.

رضایی حضور دولت در فعالیت های قرض الحسنه را محدود دانست و به قدس آنلاین گفت: اگر دولت بخواهد در این فعالیت ها حضور داشته باشد، باید حساب های قرض الحسنه را تأمین کند که این کار برای دولت به سادگی امکان پذیر نیست.

وی ادامه داد: ظرفیت قرض محدود است مگر اینکه همه بخواهند پول خود را به عنوان قرض الحسنه سپرده گذاری کنند و دنبال سود نباشند که فکر می کنم این انتظار زیادی است. این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: با اینکه قرض مورد تأکید قرار گرفته، اما صرفا بار کمکی دارد و نمی توان هزینه های بالای تولید را با قرض تأمین کرد.

رضایی با بیان اینکه می توان قرض را  هم در بخش تولید به کار گرفت و هم بخشی از نیازهای مصرفی مردم را تأمین کرد، اظهار داشت : ورود پول کم هزینه در جریان تولید کشور اگر توزیع مناسبی داشته باشد، هم می تواند فضای کسب و کار را بهبود بخشد و هم هزینه های تولید را پایین بیاورد و چرخ اقتصادی تولیدکنندگان راحت تر بچرخد.

وی با اشاره به اینکه در کشور ما همیشه افراد خیری بوده اند که با تأسیس صندوق های قرض الحسنه به دنبال درمان دردهای مردم بوده اند، به قدس آنلاین گفت: برای رونق بانک های قرض الحسنه مردم باید مطمئن باشند که کارمزد در این بانک ها واقعی است و بانک بیشتر از آنکه به فکر بهبود شرایط خود باشد، به فکر قرض گیرنده ها است.

این کارشناس بانکداری اسلامی با بیان اینکه بانک ها نباید هزینه های اداری خود را دست بالا حساب کنند که کارمزد را حتما چهاردرصد بگیرند، افزود: فکر می کنم افراد خیری هستند که حاضرند پول خود را به صورت قرض الحسنه در اختیار بانک قرار دهند اما باید به بانک ها اعتماد بیشتری داشته باشند و این تصور نباشد که بانک ها با پول آن ها به دنبال منافع خود هستند.

وی درخصوص نقش دولت در تأمین زیرساخت های ایجاد بانک قرض الحسنه، گفت: اولا ما نمی توانیم همه هزینه ها را از طریق قرض الحسنه تأمین کنیم. اما دولت می تواند نظارت بیشتری به بانک ها داشته باشد که کارمزدها واقعی باشند و ثانیا بانک هایی که به این فعالیت اقتصادی مشغول هستند، باید توزیع پول را معلوم کنند تا مشخص شود که این پول ها به نیازمندان واقعی می رسد.

وی با بیان اینکه گفته ها درخصوص بانکداری ربوی را به طور کامل نمی پذیرم، تصریح کرد: آلودگی ها و اشتباهاتی در بانکداری ما وجود دارد اما لزوما باعث ربوی شدن آن نیست.

این استاد دانشگاه در خاتمه خاطرنشان کرد: اینکه بگوییم همه فعالیت های بانکی ربوی است، بیان غیرکارشناسانه ای است. ممکن است بعضی فعالیت ها اشتباه باشد اما نمی توانیم همه فعالیت های بانکی را به یک بیان تفسیر کنیم.